وبلاگ شخصی دکتر علی خداپرست

اکنون فصل سرماخوردگی است و می خواهم چند سطری برای اصلاح فرهنگ و تفکرات غلط در مورد این بیماری بنویسم.
هفته ای یک روز در کلینیک دانشگاه شیفت می مانم و تمامی مراجعین که دانشجویان هستند و می بینم که به اندازه حتی فرد بی سواد هم در مورد سرماخوردگی اطلاعات ندارند. می گویند دکتر تا پنی سیلین نزنی خوب نمیشم. میگم عزیزم بیماری شما ویروسی است و پنی سیلین جایی نداره. می گویند هر وقت از بچگی اینطور میشم دکتر پنی سیلین میده. جواب میدم همیشه اشتباه کرده اند.
دیگری می آید که پسفردا امتحان دارم لطفا یک پنی سیلین بزن زود خوب بشم. برایش می گویم  نه تنها زود خوب نمی شوی بلکه اصلا اثری ندارد. خلاصه فهماندن یک حقیقت پزشکی برای یک فرد بی سواد خیلی راحتتر است تا یک دانشجو است.

در این نوشته مواردی را که لازم است برای گلودرد و علایم سرماخوردگی آنتی بیوتیک تجویز گردد را می نویسم. امیدوارم چند نفری ببینند و کم کم فرهنگ سازی صورت گیرد. بخصوص پزشکانی که از جهل مردم استفاده کرده و کارهای عجیبی مثل تجویز سرم یا مثلا یک پنی سیلین ۸۰۰هزار + یک ال آ می نویسند و و و

شایعترین علت گلودرد ویروسها هستند. انواع ویروسهای پاراآنفلوانزا، آدنوویروس، کوکساکی، اپشتن بار ، و و و قادرند گلودرد ایجاد کنند. پنی سیلین فقط در یک جا کاربرد دارد و آن هم عفونت باکتریال با استرپتوکوک گروه آ بتاهمولیتیک که سوش مرتبط با روماتیسم قلبی باشد.
حالا ممکن است بپرسیم از کجا بدانم گلودرد من از این نوع باکتری است یا ویروس؟ چون هر دو ممکن است علایم مشابه داشته باشند. قطعی ترین راه، کشت ترشحات حلق است اما این امکان نیست که روزانه ۵۰ تا بیمار سرماخوردگی را بفرستیم کشت حلق.   بنابراین معیارهایی برای تصمیم بر درمان آنتی بیوتیکی وضع شده است که هر پزشکی موظف است با توجه به آن درمان کند.

معیارهای سنتور Centor Criteria :
۱– ترشج یا اگزودا روی لوزه ها (یک امتیاز)
۲- غدد لنفی دردناک در قدام گردن (یک امتیاز)
۳- تب  (یک امتیاز)
۴- عدم وجود سرفه و آبریزش (یک امتیاز)
۵- سن بین ۳ تا ۱۴ سال (یک امتیاز)
۶- سن بیشتر از ۴۵ سال ( منفی یک امتیاز)
اگر در ارزیابی های فوق بیمار کمتر از ۳ امتیاز بگیرد، به هیچ وجه نباید آنتی بیوتیک داد.
اگر ۳ یا بالاتر امتیاز بگیرد باید بررسی از نظر کشت یا تست آنتی ژنی سریع انجام گیرد که اگر میکروبی بود درمان شروع شود و اگر دسترسی به امکانات آزمایشگاهی نبود، با امتیاز سه به بالا ممکن است دادن آنتی بیوتیک قابل قبول باشد.
آنتی بیوتیک های مورد قبول: برای بالغین یک آمپول پنی سیلین ۱۲۰۰۰۰۰ و برای وزن زیر ۳۰ کیلو ، یک آمپول ۶٫۳٫۳ یا نصف آمپول ۱۲۰۰۰۰۰۰٫

لازم به ذکر که پنی سیلین ۸۰۰۰۰۰ و یا ۴۰۰۰۰۰ هیچ جایگاهی در درمان گلودرد چرکی ندارند.
بجای پنی سیلین می توان آزیترومایسین یا داروهای جایگزین خوراکی هم استفاده نمود.

داروهای کورتونی مثل دگزامتازون و بتامتازون هیچ جایی در درمان گلودرد و سرماخوردگی ندارند و اگرچه درد و علایم را کم می کننند اما عوارض بیماری را بیشتر میکنند.

امید است با خواندن مطالب فوق مواقع گلودرد و سرماخوردگی خودتان ارزیابی فوق را انجام دهید و ببینید آیا نیاز به آنتی بیوتیک دارید یا خیر. و بیخود به پزشک اصرار نکنید که پنی سیلین بنویسد. و اگر هم پزشکی می نویسد، به اشتباهش آگاهش کنید.